کمال‌گرایی؛ همیشه «۲۰» گرفتن هم خوب نیست!

کمال گرایی عنوان غلط اندازی دارد. بیشتر وقت ها وقتی به کسی می گویی باید کمال گرایی ات را کنار بگذاری، می گوید مگر کمال گرایی چیز بدی است. شاید دلیلش این است که در زبان ما کمال واژه کاملا مثبتی است اما وقتی روان شناسان درباره کمال گرایی حرف می زنند، منظورشان کمال اخلاقی و عرفانی نیست. منظورشان آدم هایی است که فقط به بهترین راضی می شوند. رتبه تک رقمی کنکور را می خواهند، نمره ۲۰ را می خواهند.

بهترین سمت کاری را می خواهند، بالاترین درآمد ممکن را می خواهند و بدبختی این جاست که از دیگران هم توقع دارند بهترین باشند. حتما شما هم یاد مامان ها و معلم های سختگیر دوران مدرسه افتادید. ذهنتان دارد درست جایی می رود. اگر شما هم والدین یا معلم های سختگیری داشته اید، احتمالا این نوشته چیزی از درون شما را برای شما فاش می کند. در این مطلب می خواهیم عملیات شناسایی کمال گرای درون را انجام دهیم.

کمال گرایی مانع پیشرف است

کمال گرایی چه شکلی است؟

سه سال است پشت کنکور مانده، نه به خاطر این که دختر باهوشی نیست یا درس نمی خواند؛ نه، هم درس می خواند و هم باهوش است. معدل های دبیرستانش هم تحسین برانگیزند، مشکل این جاست که او فقط پزشکی تهران را می خواهد. در سه سال گذشته رتبه اش به پزشکی شهرهای بزرگ غیر از تهران می رسیده اما او به گمان خودش نمی خواهد درجه دو باشد. اگر جوانی اش هم برود برایش مهم نیست، مهم این است که وقتی پزشکی تهران قبول شود، حس می کند به بهترین رسیده است.

شکل خوشایندتر کمال گرایی آدم های موفق یا بهتر است بگوییم زیادی موفق هستند؛ آدم هایی که چندین کار را با هم انجام می دهند و می خواهند به بهترین شکل ممکن آن ها را انجام دهند. این دسته از کمال گراها رسما به کار معتادند. آن ها یک سازمان را آباد و خودشان را نابود می کنند. اگر غیر از کار مسئولیتی داشته باشند مثلا مادر باشند، سعی می کنند آن مسئولیت را به بهترین نحو انجام دهند. کمال گراهای این دسته اصلا نمی توانند کار را به دیگران بسپارند، چون حدس می زنند در این صورت کار به بهترین نحو انجام نمی شود. تفریح در قاموس این کمال گراها جایی ندارد. تفریح یک کار بی فایده به حساب می آید که با قانون اساسی کمال گراها یعنی «همیشه باید کار مفید انجام داد» در تضاد است. مهم ترین نکته این است که با وجود این همه موفقیت و مسئولیت پذیری این دسته از کمال گراها همچنان از خودشان ناراضی هستند و فکر می کنند بهتر هم می شود کار کرد.

۳٫ وسواسی ام چون کمال گرایم

وقتی پدر و مادر خودشان کمال گرا باشند به احتمال زیاد درباره بچه هایشان هم کمال گرا هستند؛ یعنی فقط وقتی راضی می شوند که ظاهرا عملکرد بچه ها بهترین باشد. یعنی فقط وقتی نمره بیست و بدتر از آن رتبه اول را برای پدر و مادر بیاورند. کمال گرایی والدین باعث می شود که آن ها مشروط محبت کنند؛ یعنی این حس را به بچه بدهند که وقتی دوست داشتنی است که موفق باشد. پدر و مادر کمال گرا با نیت خیر بچه ها را به فنا می دهند.

۳٫ مدرسه کمال گرا

در فیلم دنگال که براساس یک داستان واقعی ساخته شده، امیرخان نقش پدر کمال گرا را بازی می کند که اصرار دارد دخترانش قهرمان کشتی جهان شوند و البته در مورد یکی از دخترانش موفق هم می شود.

 

پرسشنامه معیارهای سختگیرانه

نمره هایی را که گرفته اید، با هم جمع بزنید و ببینید در کدام دسته هستید؟

– سعید بی نیاز